لیزینگ فرشته نجات برای صنایع تولیدی در ایران

با توجه به اینکه در کشور ما امسال سال "سرمایه گذاری برای تولید" از سوی رهبری تعیین شده است، لیزینگ می‌تواند همان "فرشته نجات" باشد که صنعت تولید ایران در شرایط سخت اقتصادی به آن نیاز دارد.

در حالی که تولیدکنندگان با چالش‌های بی‌شماری مانند نقدینگی کم، تحریم‌ها، تورم افسارگسیخته و دسترسی محدود به فناوری‌های روز دست و پنجه نرم می‌کنند، لیزینگ با مکانیسم‌های منحصر به فرد خود می‌تواند خونی تازه به رگ‌های صنعت جاری سازد.وضعیت شرکت‌های تولیدی و سرمایه گذاران آنها در ایران تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تحریم‌ها، تورم بالا، نوسانات ارزی، مشکلات تأمین مواد اولیه، چالش‌های بانکی و سیاست‌های دولتی قرار دارد. در این نوشتار به برخی از آنها و نحوه حل این چالشها توسط صنعت لیزینگ اشاره می‌کنیم:
______________
الف.  چالشهای اصلی شرکت‌های تولیدی در ایران
الف) چالش‌های اصلی:
•    تحریم‌ها و محدودیت در واردات مواد اولیه: بسیاری از شرکت‌ها در تأمین قطعات و مواد مورد نیاز با مشکل مواجه هستند.
•    تورم افسارگسیخته (بالای ۴۰٪): افزایش هزینه‌های تولید، دستمزدها و قیمت تمام‌شده محصولات را بالا برده است.
•    نوسانات شدید نرخ ارز: بی‌ثباتی در قیمت دلار و سایر ارزها، برنامه‌ریزی مالی را دشوار کرده است.
•    مشکلات سیستم بانکی: سخت‌گیری در اعطای تسهیلات، نرخ سود بالا و محدودیت‌های نقل‌وانتقال پول.
•    قیمت‌گذاری دستوری: در برخی صنایع (مانند دارو، فولاد و خودرو)، دولت قیمت محصولات را کنترل می‌کند که سودآوری را کاهش می‌دهد.
•    کمبود نقدینگی: بسیاری از شرکت‌ها با وجود داشتن سفارشات، به دلیل کمبود سرمایه در گردش، نمی‌توانند تولید را افزایش دهند.
•    عدم امکان برنامه ریزی میان و بلند مدت 
.
ب. راه‌های حل چالشهای اصلی شرکتهای تولیدی در ایران توسط لیزینگ  :
لیزینگ می‌تواند در شرایط تورمی، به عنوان یک ابزار مالی انعطاف‌پذیر، به رونق تولید در یک کشور کمک کند. در بحران تورم، هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه برای خرید ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی به شدت افزایش می‌یابد و دسترسی به نقدینگی برای بنگاه‌های اقتصادی سخت‌تر می‌شود. در چنین شرایطی، لیزینگ با مکانیسم‌های خاص خود می‌تواند نقش کلیدی در حمایت از بخش تولید ایفا کند
۱. کاهش فشار نقدینگی روی تولیدکنندگان
   در تورم بالا، قیمت ماشین‌آلات و تجهیزات به سرعت افزایش می‌یابد و خرید مستقیم برای بسیاری از واحدهای تولیدی غیرممکن می‌شود.
•    لیزینگ این امکان را می‌دهد که تولیدکنندگان بدون نیاز به پرداخت مبلغ کل، از تجهیزات استفاده کنند و هزینه را در قالب اقساط بلندمدت پرداخت نمایند.
•    این روش باعث می‌شود بنگاه‌ها بتوانند نقدینگی خود را برای سایر هزینه‌های جاری (مانند مواد اولیه و دستمزد) حفظ کنند.
۲. امکان به‌روزرسانی فناوری و افزایش بهره‌وری
 در شرایط تورم، بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل کمبود سرمایه، از تجهیزات قدیمی و کم‌بازده استفاده می‌کنند که این موضوع بهره‌وری را کاهش می‌دهد.
•    لیزینگ به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد بدون تحمل هزینه سنگین خرید، از ماشین‌آلات جدید و فناوری‌های روز استفاده کنند.
•    این امر منجر به کاهش هزینه‌های تولید، افزایش کیفیت محصولات و رقابت‌پذیری بیشتر می‌شود.
۳. کاهش ریسک نوسانات قیمت و نرخ ارز
•    در اقتصادهای تورمی، قیمت تجهیزات تولیدی معمولاً به دلار یا ارزهای خارجی محاسبه می‌شود و با نوسانات نرخ ارز، هزینه خرید افزایش می‌یابد.
  در لیزینگ، قراردادها معمولاً به صورت ثابت و بر اساس ارز داخلی منعقد می‌شوند و تولیدکننده از افزایش ناگهانی قیمت‌ها در امان می‌ماند.
•    همچنین، شرکت‌های لیزینگ ممکن است تسهیلات ارزی ارائه دهند که فشار ناشی از کمبود دلار را کاهش می‌دهد.
۴. حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط SMEها
   بنگاه‌های کوچک و متوسط معمولاً در شرایط تورمی با مشکل تأمین مالی مواجه هستند و بانک‌ها نیز به دلیل ریسک بالا، تمایلی به وام‌دهی به آنها ندارند.
  لیزینگ با ساده‌تر کردن شرایط اعتبارسنجی (در مقایسه با وام بانکی) و نیاز نداشتن به وثیقه سنگین، به این کسب‌وکارها کمک می‌کند تا به تجهیزات دسترسی پیدا کنند.
۵. کاهش هزینه‌های مالیاتی و افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری
•    در ایران با توجه به اینکه، اقساط لیزینگ به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب می‌شود این موضوع بار مالیاتی واحدهای تولیدی را کاهش می‌دهد.
•    همچنین، برخی دولت‌ها در شرایط تورمی معافیت‌های مالیاتی برای قراردادهای لیزینگ در نظر می‌گیرند تا تولید را تشویق کنند(در نوشتارهای قبلی به آن اشار شد) این موضوع می تواند الگوی مناسبی برای سازمان امور مالیاتی و وزارت امور اقتصاد و دارایی باشد تا از طریق لیزینگ بتوانند تولید را حمایت نمایند.
ج. نتیجه‌گیری:
در شرایط اقتصادی کنونی کشور تنها راه نجات برای حفظ شرکتهای تولیدی و سرمایه گذاران آنها حمایت از صنعت لیزینگ باشد که می تواند همانند فرشته نجات برای این اقتصاد بیمار و بدحال ظاهر شود.