مهدی بسحاق
                                                                                                                                                     دبیر انجمن ملی لیزینگ ایران

این دو بخش، اگرچه از نظر ماهیت خدمات متفاوت هستند، اما از طریق نرخ بهره به‌شدت به یکدیگر مرتبط می‌شوند. نرخ بهره بانکی، که عمدتاً تحت تأثیر سیاست‌های پولی فدرال رزرو قرار دارد، به‌عنوان معیاری پایه برای تعیین هزینه استقراض در اقتصاد عمل می‌کند. از سوی دیگر، نرخ بهره در صنعت لیزینگ، متأثر از نرخ‌های بانکی است، اما با در نظر گرفتن ریسک‌های خاص، هزینه‌های عملیاتی و رقابت بازار تعدیل می‌شود.
در سال‌های اخیر، با توجه به نوسانات نرخ بهره در آمریکا (به‌ویژه پس از همه‌گیری کووید-۱۹ و افزایش تورم)، بررسی رابطه بین این دو نرخ اهمیت بیشتری یافته است. برای مثال، زمانی که فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش می‌دهد، نه‌تنها وام‌های بانکی گران‌تر می‌شوند، بلکه هزینه لیزینگ خودرو، تجهیزات صنعتی و املاک تجاری نیز افزایش می‌یابد. با این حال، این رابطه همیشه خطی نیست و عوامل دیگری مانند رقابت بین شرکت‌های لیزینگ، ارزش باقیمانده دارایی‌ها و شرایط خاص صنعت نیز در تعیین نرخ نهایی تأثیرگذارند.
این مطالعه به‌دنبال تحلیل چگونگی تأثیرپذیری نرخ لیزینگ از نرخ بهره بانکی می باشد. با درک این ارتباط، می‌توان تأثیر سیاست‌های پولی بر بخش‌های مختلف اقتصاد و همچنین راهکارهای بهینه برای تأمین مالی صنعت لیزینگ را بهتر ارزیابی کرد.
1. ارتباط مستقیم نرخ ها
•    نرخ بهره لیزینگ معمولاً 1-3 درصد بالاتر از نرخ بهره بانکی (Federal Funds Rate) تعیین می شود
•     منبع: Federal Reserve Bank of New York, 2023
•    در سال 2022 با افزایش نرخ بهره بانکی از 0.25% به 4.5%، نرخ لیزینگ خودرو از 4% به 7-9% افزایش یافت
•     منبع: Experian Automotive, 2023
2. مکانیسم های تأثیرگذاری
الف) هزینه تأمین مالی:
•    شرکت های لیزینگ عمدتا برای خرید دارایی ها از وام های بانکی استفاده می کنند بنابراین افزایش نرخ بهره بانکی منجر به افزایش نرخ بهره صنعت لیزینگ می شود.
•    افزایش نرخ بهره بانکی = افزایش هزینه سرمایه = افزایش نرخ لیزینگ
منبع Journal of Equipment Lease Financing, 2022:

ب) ارزش فعلی دارایی:
•    در محاسبات لیزینگ از فرمول NPV استفاده می شود به جهت عدم کاهش ارزش فعلی منابع لیزینگ نرخ بهره صنعت می بایست همگام با نرخ بهره بانکی افزایش یابد.
•    افزایش نرخ بهره = کاهش ارزش فعلی دارایی = نیاز به افزایش نرخ لیزینگ
منبع: Harvard Business Review, 2021
3. داده های تطبیقی
جدول مقایسه ای سال های اخیر:
سال    نرخ بهره بانکی    نرخ لیزینگ خودرو    اختلاف
2020    0.25%    3.5-4.5%    +3.25%
2021    0.25%    4.0-5.0%    +3.75%
2022    4.50%    7.0-9.0%    +3.50%
2023    5.25%    8.0-10.0%    +3.75%
منابع Federal Reserve, Equipment Leasing and Finance Association
4. عوامل تعدیل کننده
•    رقابت در صنعت لیزینگ
•    نوع دارایی (خودرو، تجهیزات پزشکی، ماشین آلات)
•    دوره قرارداد (لیزینگ کوتاه مدت معمولاً نرخ بالاتری دارد)
5. منابع معتبر
1.    Federal Reserve Economic Data (FRED)
2.    Equipment Leasing and Finance Association (ELFA) Annual Reports
3.    Experian Automotive Market Trends (2023)
4.    Journal of Equipment Lease Financing (2022)
5.    Federal Reserve Bank of New York Quarterly Review
این نوشتار نشان می دهد که رابطه ای قوی بین این دو نرخ وجود دارد، رابطه بین نرخ بهره صنعت لیزینگ و نرخ بهره بانکی در آمریکا تحت تأثیر عوامل کلان اقتصادی و سیاست‌های پولی است. این دو نرخ معمولاً هم‌جهت حرکت می‌کنند، اما با تفاوت‌هایی در نحوه تعیین و میزان تأثیرپذیری.