مهدی بسحاق
دبیر انجمن ملی لیزینگ ایران

در ادامه، برخی از کاربردهای بلاک‌چین در لیزینگ را بررسی می‌کنیم:
1. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)

قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین می‌توانند برای ایجاد، مدیریت و اجرای قراردادهای لیزینگ خودکار استفاده شوند. این قراردادها به‌طور خودکار و بر اساس شرایط از پیش تعیین‌شده اجرا می‌شوند و نیازی به مداخله انسان ندارند. برای مثال:

    پس از پرداخت اجاره، قرارداد هوشمند به‌طور خودکار تایید و ثبت می‌شود.

    در صورت عدم پرداخت به موقع، قرارداد می‌تواند به‌طور خودکار به وضعیت "متوقف شده" تغییر کند و دسترسی به تجهیزات یا خدمات لیزینگ قطع شود.

2. شفافیت و امنیت

بلاک‌چین به‌دلیل ماهیت غیرمتمرکز و توزیع‌شده‌اش، تمام اطلاعات و تراکنش‌ها را به‌صورت شفاف و امن ثبت می‌کند. این ویژگی‌ها می‌توانند مشکلات مربوط به تقلب و سوءاستفاده در معاملات لیزینگ را کاهش دهند. تمامی جزئیات قراردادها، پرداخت‌ها و وضعیت‌ها در بلاک‌چین ثبت می‌شود و هر تغییری به‌راحتی قابل پیگیری است.
3. ردیابی مالکیت و وضعیت دارایی‌ها

در لیزینگ دیجیتال، ردیابی دقیق وضعیت و مالکیت تجهیزات می‌تواند یک چالش باشد. بلاک‌چین این مشکل را با ثبت و ردیابی دقیق تمام دارایی‌ها و تغییرات آن‌ها حل می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر تجهیزات لیزینگی از جایی به جای دیگر منتقل شوند، تمامی این اطلاعات به‌طور زنده و امن در بلاک‌چین ثبت می‌شود.
4. پرداخت‌های خودکار و سریع

بلاک‌چین می‌تواند پرداخت‌ها را به‌صورت خودکار و سریع انجام دهد. با استفاده از ارزهای دیجیتال یا سیستم‌های پرداخت بلاک‌چینی، فرایند پرداخت اجاره می‌تواند سریعتر، ارزان‌تر و بدون نیاز به واسطه‌ها انجام شود. این می‌تواند برای کسب‌وکارهایی که در چندین کشور فعالیت دارند، بسیار مفید باشد.
5. کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی

با استفاده از بلاک‌چین، فرآیندهای مربوط به تایید قراردادها، پردازش پرداخت‌ها و مدیریت دارایی‌ها می‌تواند به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه‌های مالی (مانند بانک‌ها) انجام شود. این امر هزینه‌های اضافی را کاهش داده و کارایی سیستم را بهبود می‌بخشد.
6. تضمین اجرای قراردادها

یکی از مشکلات عمده در معاملات لیزینگ، تضمین اجرای قراردادها است. با استفاده از بلاک‌چین، تمام جزئیات قرارداد به‌صورت دائمی و غیرقابل تغییر ثبت می‌شود، که می‌تواند اطمینان دهد که هیچ‌گونه تغییری در شرایط توافق‌شده صورت نمی‌گیرد. این امر هم برای طرفین قرارداد و هم برای نظارت بر قراردادها بسیار مفید است.
7. فرآیندهای کاهشی در ریسک

بلاک‌چین می‌تواند با حذف واسطه‌ها و کاهش احتمال خطا، ریسک‌های مرتبط با اعتبار و پرداخت را کاهش دهد. همچنین، با استفاده از قابلیت‌هایی مانند توکن‌سازی دارایی‌ها، می‌توان دارایی‌های لیزینگی را به‌صورت توکن‌های دیجیتال به بازار ارائه کرد که باعث افزایش نقدشوندگی و تسهیل در فرآیندهای انتقال دارایی می‌شود.
8. توکن‌سازی دارایی‌ها

یکی از امکانات جدید که بلاک‌چین فراهم می‌کند، توکن‌سازی دارایی‌ها است. در این فرآیند، دارایی‌های فیزیکی مانند خودروها، ماشین‌آلات و تجهیزات می‌توانند به توکن‌های دیجیتال تبدیل شوند و به‌راحتی در بلاک‌چین منتقل و معامله شوند. این می‌تواند دسترسی به بازارهای جدید و سرمایه‌گذاری را تسهیل کند.