* مهدی بسحاق

دبیر کل انجمن ملی لیزینگ ایران

بحران‌های مالی معمولاً باعث کاهش قدرت خرید مردم، افزایش نرخ بیکاری، کاهش تولید و رشد اقتصادی، و ناپایداری سیستم‌های مالی می‌شود. تورم بالا نیز می‌تواند به افزایش هزینه‌های تولید، کاهش ارزش پول ملی و بی‌ثباتی اقتصادی منجر شود. در چنین شرایطی، صنعت لیزینگ می‌تواند نقش مؤثری در تثبیت آینده اقتصادی ایفا کند و به کشورها کمک کند تا از بحران‌های مالی عبور کنند. در ادامه، به بررسی نقش‌های مختلف صنعت لیزینگ در این زمینه می‌پردازیم.
1. تأمین مالی بدون نیاز به پرداخت‌های اولیه سنگین

در کشورهای با بحران‌های مالی و تورم بالا، کسب‌وکارها و افراد معمولاً نمی‌توانند هزینه‌های سنگین برای خرید تجهیزات و دارایی‌های مورد نیاز خود را تأمین کنند. در این شرایط، صنعت لیزینگ می‌تواند به‌عنوان ابزاری مؤثر برای تأمین مالی عمل کند، زیرا در این مدل، مشتریان می‌توانند بدون نیاز به پرداخت مبلغ کل کالا یا تجهیزات، اقساطی را پرداخت کنند. این امر کمک می‌کند تا شرکت‌ها و افراد در شرایط سخت اقتصادی از دارایی‌ها و تجهیزات لازم برای ادامه فعالیت‌های خود استفاده کنند و از مشکلات مالی جلوگیری کنند.

مثال:
در کشوری با تورم بالا، یک کارخانه تولیدی می‌تواند با استفاده از لیزینگ ماشین‌آلات جدیدی را تأمین کند، بدون اینکه نیاز به پرداخت کامل مبلغ اولیه داشته باشد. این امر به کارخانه کمک می‌کند تا با افزایش ظرفیت تولید، وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشد.
2. کاهش ریسک‌های مالی و افزایش نقدینگی

در شرایط بحران اقتصادی، نقدینگی یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای کسب‌وکارها است. لیزینگ به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که به‌جای پرداخت هزینه‌های بزرگ اولیه، از پرداخت اقساط ماهانه استفاده کنند و نقدینگی خود را حفظ کنند. حفظ نقدینگی به‌ویژه در شرایط بحرانی بسیار حیاتی است، زیرا به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که از منابع مالی خود به‌طور مؤثر استفاده کنند، به سایر پروژه‌ها و نیازهای خود پاسخ دهند، و از بحران‌های مالی عبور کنند.

3. افزایش دسترسی به فناوری و نوآوری در دوران بحران

در کشورهای با بحران‌های مالی، یکی از چالش‌های اصلی دسترسی به فناوری‌های نوین و پیشرفته است. این دسترسی می‌تواند بهبود کیفیت تولید، افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری صنایع را به همراه داشته باشد. صنعت لیزینگ این امکان را فراهم می‌آورد که کسب‌وکارها بدون نیاز به پرداخت هزینه‌های سنگین، به تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته دسترسی پیدا کنند. در نتیجه، این امر می‌تواند به ارتقای توان رقابتی کسب‌وکارها کمک کرده و در دوران بحران، آنها را قادر سازد که با رقبای جهانی رقابت کنند.

مثال:
یک شرکت فناوری در کشوری با بحران مالی ممکن است از لیزینگ برای تأمین سرورهای قدرتمند استفاده کند. این کار به آن‌ها این امکان را می‌دهد که از جدیدترین فناوری‌ها بهره‌برداری کرده و با رقبای بین‌المللی رقابت کنند.
4. کاهش فشار بر نظام بانکی و تنوع در تأمین مالی

در دوران بحران‌های مالی، سیستم‌های بانکی معمولاً با کاهش ظرفیت وام‌دهی و مشکلات نقدینگی مواجه می‌شوند. در این شرایط، صنعت لیزینگ می‌تواند به‌عنوان یک راه‌حل مکمل برای تأمین مالی عمل کند و فشار از روی نظام بانکی بردارد. کسب‌وکارها و افراد به‌جای اتکا به وام‌های بانکی، می‌توانند از گزینه‌های لیزینگ استفاده کنند و به این ترتیب منابع مالی جدید و متنوعی برای تأمین نیازهای خود داشته باشند.5. ایجاد اشتغال و تقویت بخش‌های اقتصادی

یکی از راه‌های اصلی مقابله با بحران‌های مالی و تورم، ایجاد اشتغال و تقویت بخش‌های اقتصادی است. صنعت لیزینگ می‌تواند به‌ویژه در کشورهای با بحران‌های اقتصادی و تورم بالا به اشتغال‌زایی کمک کند. با تأمین تجهیزات و منابع مالی برای کسب‌وکارها، این صنعت می‌تواند به رشد تولید، خدمات و صنایع مختلف کمک کرده و به تبع آن، اشتغال ایجاد کند. اشتغال‌زایی در چنین شرایطی باعث کاهش بیکاری، افزایش درآمد خانوارها و تقویت قدرت خرید مردم می‌شود.

مثال:
در کشوری با نرخ بیکاری بالا و بحران اقتصادی، یک شرکت تولیدی می‌تواند با استفاده از لیزینگ ماشین‌آلات خود را به روز کند. این کار نه تنها تولید را افزایش می‌دهد بلکه باعث ایجاد شغل‌های جدید نیز می‌شود.
6. کاهش نوسانات اقتصادی و تورم

یکی از آثار منفی تورم بالا، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش قدرت خرید مردم است. صنعت لیزینگ می‌تواند در این زمینه با کاهش هزینه‌های اولیه خرید تجهیزات و ماشین‌آلات، به کاهش فشار تورمی بر کسب‌وکارها کمک کند. همچنین، استفاده از لیزینگ برای خرید تجهیزات و دارایی‌ها باعث کاهش نیاز به پرداخت‌های بزرگ در کوتاه‌مدت می‌شود که می‌تواند به کاهش نوسانات اقتصادی در کشور کمک کند.7. حفظ ثبات اقتصادی و مالی کشور

صنعت لیزینگ می‌تواند به‌عنوان یک ابزار برای تثبیت اقتصادی در شرایط بحرانی و تورم بالا عمل کند. با افزایش دسترسی به منابع مالی و کاهش فشارهای اقتصادی، این صنعت می‌تواند به حفظ ثبات مالی کشور کمک کند. به‌ویژه در دوران بحران، لیزینگ می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و صنعتی عمل کند، بدون اینکه دولت نیاز به هزینه‌های زیادی در بودجه خود داشته باشد.

مثال:
دولت‌ها می‌توانند از لیزینگ برای تأمین تجهیزات زیرساختی مانند بیمارستان‌ها، مدارس یا پروژه‌های حمل‌ونقل استفاده کنند. این کار به‌ویژه در شرایطی که دولت با محدودیت‌های بودجه‌ای مواجه است، مفید خواهد بود.
نتیجه‌گیری:

صنعت لیزینگ در کشورهای با بحران‌های مالی و تورم بالا می‌تواند نقش بسیار مهمی در تثبیت آینده اقتصادی ایفا کند. از طریق تأمین مالی بدون نیاز به پرداخت‌های اولیه، افزایش دسترسی به فناوری و نوآوری، ایجاد اشتغال، و کاهش فشار بر نظام بانکی، لیزینگ می‌تواند به توسعه اقتصادی کمک کند و از فشارهای اقتصادی و اجتماعی بکاهد. این صنعت، به‌ویژه در دوران بحران، می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای حفظ ثبات اقتصادی و مالی کشورها عمل کند و زمینه‌ساز رشد پایدار در بلندمدت باشد.

منبع:

    Adjei, C. A., & Osei-Assibey, E. (2019). "The role of leasing in promoting economic development in developing countries". International Journal of Development Issues, 18(2), 135-151.

    Oladele, O. I., & Ayodele, K. O. (2020). "Leasing as a tool for financial inclusion and poverty alleviation in developing countries". International Journal of Social Economics, 47(6), 784-798.

    Visser, H. (2006). Leasing and the Financial System. International Journal of Financial Services.