نویسنده: مهدی بسحاق
دبیر انجمن ملی لیزینگ ایران

ليزينگ مي‌تواند يك ابزار مفيد براي مديريت نقدينگي و دسترسي به دارايي‌هاي گران‌قيمت باشد، اما استفاده بيش از حد از آن مي‌تواند منجر به فشار مالي شود. در ادامه به برخي از نكات كليدي براي تعيين ميزان بهينه استفاده از ليزينگ اشاره مي‌شود:

1. تحليل وضعيت مالي شخصي

درآمد و هزينه‌ها: قبل از استفاده از ليزينگ، بايد درآمد ماهانه و هزينه‌هاي ثابت خود را بررسي كنيد. اطمينان حاصل كنيد كه پرداخت‌هاي دوره‌اي ليزينگ (اقساط) بيش از ۲۰ تا ۳۰ درصد درآمد ماهانه شما نباشد. اين محدوده به عنوان يك استاندارد عمومي در نظر گرفته مي‌شود. (منبع: Financial Planning Association, 2022)
ذخاير اضطراري: مطمئن شويد كه ذخاير مالي كافي براي مواجهه با رويدادهاي غيرمنتظره (مانند بيكاري يا بيماري) داريد. ليزينگ نبايد باعث كاهش اين ذخاير شود.
2. نوع دارايي مورد نظر

دارايي‌هاي ضروري: براي دارايي‌هاي ضروري مانند خودرو يا تجهيزات كاري، ليزينگ مي‌تواند گزينه مناسبي باشد، به شرطي كه هزينه‌هاي آن در بلندمدت مقرون به صرفه باشد.
دارايي‌هاي غيرضروري: براي دارايي‌هاي لوكس يا غيرضروري، بهتر است از ليزينگ استفاده نكنيد مگر اينكه مطمئن باشيد كه پرداخت‌هاي آن فشار مالي به شما وارد نمي‌كند.
3. مقايسه ليزينگ با خريد نقدي

هزينه كل: هزينه كل ليزينگ (شامل بهره و هزينه‌هاي اضافي) را با هزينه خريد نقدي مقايسه كنيد. در برخي موارد، خريد نقدي ممكن است مقرون به صرفه‌تر باشد.
انعطاف‌پذيري: ليزينگ انعطاف‌پذيري بيشتري در مديريت نقدينگي فراهم مي‌كند، اما بايد مطمئن شويد كه اين انعطاف‌پذيري به قيمت هزينه‌هاي بالاتر تمام نمي‌شود.
4. مدت زمان ليزينگ

كوتاه‌مدت vs بلندمدت: ليزينگ‌هاي كوتاه‌مدت معمولاً هزينه‌هاي بهره كمتر و انعطاف‌پذيري بيشتري دارند. ليزينگ‌هاي بلندمدت ممكن است هزينه‌هاي بهره بالاتري داشته باشند، اما پرداخت‌هاي ماهانه كمتري را شامل مي‌شوند.
تطابق با عمر مفيد دارايي: مدت زمان ليزينگ بايد با عمر مفيد دارايي مورد نظر تطابق داشته باشد. به عنوان مثال، ليزينگ يك خودرو براي ۵ سال ممكن است منطقي باشد، اما ليزينگ يك گوشي موبايل براي ۳ سال منطقي نيست.
5. ريسك‌پذيري فردي

افراد با ريسك‌پذيري پايين: اگر ريسك‌پذيري شما پايين است، بهتر است از ليزينگ براي دارايي‌هاي ضروري و با هزينه‌هاي قابل پيش‌بيني استفاده كنيد.
افراد با ريسك‌پذيري بالا: اگر ريسك‌پذيري شما بالاست، مي‌توانيد از ليزينگ براي دارايي‌هايي استفاده كنيد كه پتانسيل بازدهي بالاتري دارند (مانند تجهيزات كاري).
6. تأثير ليزينگ بر اعتبار مالي

امتياز اعتباري: ليزينگ مي‌تواند بر امتياز اعتباري شما تأثير بگذارد. اگر پرداخت‌هاي ليزينگ به موقع انجام شود، مي‌تواند امتياز اعتباري شما را بهبود بخشد. اما اگر پرداخت‌ها با تأخير انجام شود، امتياز اعتباري شما كاهش مي‌يابد. (منبع: Experian, 2023)
7. استراتژي خروج از ليزينگ

انتخاب گزينه خريد در پايان دوره: برخي قراردادهاي ليزينگ به شما امكان خريد دارايي در پايان دوره را مي‌دهند. اين گزينه را در نظر بگيريد و هزينه‌هاي آن را محاسبه كنيد.
تعويض دارايي: در برخي موارد، مي‌توانيد دارايي را در پايان دوره ليزينگ تعويض كنيد. اين گزينه براي دارايي‌هايي كه به سرعت منسوخ مي‌شوند (مانند تجهيزات الكترونيكي) مفيد است.
جمع‌بندي

ميزان بهينه استفاده از ليزينگ در سبد مالي يك شخص به عوامل متعددي بستگي دارد. به طور كلي، ليزينگ بايد به گونه‌اي استفاده شود كه:

پرداخت‌هاي ماهانه آن بيش از ۲۰ تا ۳۰ درصد درآمد شما نباشد.
براي دارايي‌هاي ضروري و با عمر مفيد مناسب استفاده شود.
هزينه‌هاي آن در بلندمدت مقرون به صرفه باشد.
با ريسك‌پذيري و اهداف مالي شما سازگار باشد.
با رعايت اين اصول، ليزينگ مي‌تواند ابزار مفيدي براي مديريت مالي و دسترسي به دارايي‌هاي مورد نياز باشد.

منابع:

Financial Planning Association (2022). Guidelines for Leasing in Personal Finance.
Experian (2023). How Leasing Affects Your Credit Score.
Investopedia (2023). Leasing vs. Buying: What’s the Difference?.
Forbes (2022). When Does Leasing Make Sense?.